ಬಂತೊಂದು ಆನ್-ಲೈನ್ ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟು

ಬಂತೊಂದು ಆನ್-ಲೈನ್ ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟು

                                                

ಕಾಲವೊಂದಿತ್ತು. ಕಾವ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ತೊಡಗುವವರು ಮೊದಲಿಗೆ ನಿಘಂಟುಗಳನ್ನು ಬಾಯಿಪಾಠ ಕಲಿತು ಪದಗಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ಸಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಕಲಿಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ನಿಘಂಟುಗಳು ಪದ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದವು; ಐದಾರು ಪುಟಗಳಷ್ಟೆ ವಿಸ್ತಾರದವಾಗಿದ್ದು ರೂ ಹೊಡೆಯುವುದು ಸುಲಭವೂ ಇರುತ್ತಿತ್ತು.

ಅನಂತರ  ಬಂತೊಂದು ನಿಘಂಟುಗಳ ಸುವರ್ಣಯುಗ. ಒಂಬತ್ತು ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ನಿಘಂಟುಗಳ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ಅದೊಂದೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ನಿಘಂಟುಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡವು. ಅವೂ ಆಧುನಿಕ ರೀತಿಯವು. ಹಿರಿಯ ಗಾತ್ರದವು. ಅಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ವಿದ್ವತ್ತನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸದವು. ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡಿ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಕಷ್ಟವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ ಬೇಕಾದಾಗ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಶಿರೋಮಣಿಯ ರೀತಿಯದು ಕಿಟೆಲನ ನಿಘಂಟು. ಈ ನಿಘಂಟಿನಿಂದ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಿಳಿಯಬಹುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಪದದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನುಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಇತರ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿರುವ ಪದಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಹೋಲಿಸಬಹುದು. ಪದದ ಭಾಷಾ ಮೂಲವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಇಂತಹ ನಿಘಂಟು ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲವೆಂದು ಹೆಮ್ಮೆ ಪಡುತ್ತಾ ಮುಂದೆ ಬರುವುದೇ ಎಂಬ ಸಂದೇಹ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನ ನಿಘಂಟು ಎಂಟು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆಯಾದರೂ ಅದು ಕನ್ನಡ-ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು. ಅದರ ಎತ್ತರ, ಉಪಯೋಗ, ರಚನಾ ರೀತಿ ಎಲ್ಲ ಬೇರೆ. ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅದು ಹೊಸ ಆಯಾಮವನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆಯಾದರೂ ಕಿಟೆಲನ ನಿಘಂಟಿನಂತೆ ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟಲ್ಲ.

ಈಗ ಬಂದಿದೆ ಇನ್ನೊಂದು ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟು. ಜಪಾನಿನ ಟೋಕಿಯೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ. ಇದರ ಹೆಸರು ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಎಟಿಮಲಾಜಿಕಲ್ ಡಿಕ್ಷನರಿ. ರಚಿಸಿದವರು ಎನ್ ಉಚಿಡ ಮತ್ತು ಬಿ ಬಿ ರಾಜಪುರೋಹಿತ್ ಇವರು. ಈ ಸರಣಿಯ ಸಂಪಾದಕರು ತಕಶಿಮ. ವಿದೇಶ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಟೋಕಿಯೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಏಶ್ಯಾ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾಗಳ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸಕೃತಿಗಳ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ಇದರ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಣೆ. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ ಇದು ಆನ್-ಲೈನಿನಲ್ಲಿ ಪಿಡಿಎಫ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ. ಅಂಗಡಿಗೆ ಹೋಗಿ ಖರೀದಿಸಬೇಕೆಂಬ ಅಥವ ಲೈಬ್ರರಿಗೆ ಹೋಗಿ ಪರಾಮರ್ಶಿಸಬೇಕೆಂಬ ಗೋಜೇ ಇಲ್ಲ. ಆಲಸ್ಯಕ್ಕೆ ಇನ್ನೆಡೆ ಎಲ್ಲಿ? ನಿಮ್ಮಲ್ಲೊಂದು ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಡಾಟಾ ಇದ್ದರೆ ಈಗಲೇ ನೀವು ಈ ನಿಘಂಟನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.

ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿರುವ ಪುಟಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 1036. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಇಪ್ಪತ್ತಮೂರು ಪುಟಗಳಷ್ಟು ಪೀಠಿಕೆ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ವಿವರಗಳಿಂದ ನಿಘಂಟಿನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಿಟೆಲನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿರುವುದು, ಪದಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಕನ್ನಡ-ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟನ್ನನುಸರಿಸಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿರುವುದೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಪೀಠಿಕೆ ತುಂಬ  ವಿಶಿಷ್ಟ ಮತ್ತು ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟುಗಳ ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅನಂತರ ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಶಾಸ್ತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಾದ ಕೆಲವು ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬರೋ-ಎಮಿನೋ ಇವರ ದ್ರವಿಡಿಯನ್ಎಟಿಮೊಲಾಜಿಕಾಲ್ ಡಿಕ್ಷನರಿ, ಕಿಟೆಲನ ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟು, ಇದರ ಮರಿಯಪ್ಪಭಟ್ ಪರಿಷ್ಕರಣ ಇವುಗಳ ವೈಶೀಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಳಗನ್ನಡ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿದ್ದ ಕನ್ನಡದ ೆರಡು ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಕ್ಷರಗಳು: ‘ಶಕಟ ರೇಫೆ’ ಮತ್ತು ‘ರಳ’ಗಳು. ಹಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ನಿಘಂಟುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಅಕ್ಷರಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಇಂದಿನ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಾವು ಬಳಸುವ ‘ರ’ ಮತ್ತು ‘ಳ’ಗಳನ್ನೇ ಉಪಯೋಗಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಕಿಟೆಲ್ ನಿಘಂಟಿನಲ್ಲಿ ‘ರಳ’ಯುಕ್ತ ಪದಗಳನ್ನು ಆ ಅಕ್ಷರವನ್ನೇ ಬಳಸಿ ಉಲ್ಲೇಖ ಪದಗಳನ್ನಾಗಿನೀಡಿದ್ದಾನೆ.   ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಹೇಳುವಂತೆ ‘ಪೊಳಲು’ ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಹೋದರೆ ಈ ಪದ ಅದರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ದೊರಕುವುದಿಲ್ಲ. ಅಪರೂಪಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅದರ ರಳಯುಕ್ತ ಪದವನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಅರ್ಥ ತಿಳಿಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಘಂಟನ್ನು ಬಳಸುವವರಿಗೆ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿಲ್ಲವೆಂಬುದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಎಟಿಮಲಾಜಿಕಲ್ ಡಿಕ್ಷನರಿಯ ಸಂಕಲನಕಾರರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಂತಹ ಪದಗಳನ್ನೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಉಲ್ಲೇಖಪದಗಳನ್ನಾಗಿಯೇ ನೀಡಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಮುಖ ನಿಘಂಟುಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿ ನಿಘಂಟಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಕನ್ನಡ-ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟನ್ನು ಬೇರೆಯಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಈ ನಿಘಂಟಿನ ಪದಪಟ್ಟಿಯನ್ನೇ ತಮ್ಮ ನಿಘಂಟಿನಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಇದೊಂದು ಕನ್ನಡ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟು. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖ ಪದಗಳೆಲ್ಲ ಕನ್ನಡದವು, ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಗಳಲ್ಲೇ ಮುದ್ರಿತ. ಪದ ಜೋಡಣೆಗೆ ಕನ್ನಡ ಅಕ್ಷರಾನುಕ್ರಮವನ್ನೇ ಅನುಸರಿಸಿದೆ. ಅನಂತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಲಿಪ್ಯಂತರವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅನುಸರಿಸಿ ಅಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವನಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುವ ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಪದದ ಉಚ್ಚಾರವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷಿನಲ್ಲಿ ಪದದ ಅರ್ಥ,ಪದದ ಭಾಷಾಮೂಲ, ಅಲ್ಲಿ ಅದರ ರೂಪ – ಇವುಗಳು ಸೂಚಿತವಾಗಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ: “ಕುಸ್ತಿ kusti [kusti] n. (sports) wrestling [Pe. kušt¯ı].”  “ಮೇಜು m¯eju [me:dzu] ಮೇಜ n. (furn) table, desk [Pe. m¯ez]”. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ‘ಕುಸ್ತಿ’ ಎಂಬ ಪದವು ಕ್ರೀಡಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದವೆಂಬುದೂ ಆ ಪದವು ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ಮೂಲದ್ದೆಂಬುದೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. (ಆದರೆ ಈ ಪದದ ಆಲಂಕಾರಿಕ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ನಿಡಿಲ್ಲದಿರುವುದು ಈ ನಿಘಂಟಿನ ಪರಿಮಿತಿ). ಹಾಗೆಯೇ ಮೇಜು ಎಂಬುದು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು ಪೋರ್ಚುಗೀಸ ಮೂಲದ್ದಾಗಿದೆ. ಈ ಪದಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಿಗರು ಹೇಗೆ ಉಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾರೆಂಬುದೂ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಬರಹದಿಂದ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೆರಡು ಉದಾಹರನೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿ: “ಗದ್ದೆ gadde [g@dde] n. (agr.)paddy field (or any agricultural field with standing water) [Ka. D1355]”   “ಕುಹಕಿ kuhaki [kuh@ki] mf. (cheat) 1 cheat, trickster,impostor 2 magician, juggler, conjurer [Sk. kuhaka-+ Ka -i].” ಇಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಹೇಳಿದ ವಿವರಗಳಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಒಂದೆರಡು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗದ್ದೆ ಎಂಬುದು ಕನ್ನಡದ್ದೇ ಪದ ಮತ್ತು ಈ ಪದವನ್ನು ಈ ಹಿಂದೆ ಬರೋ-ಎಮಿನೋ ಸಂಕಲಿಸಿದ ದ್ರವಿಡಿಯನ್ ಎಟಿಮಲಾಜಿಕಲ್ ನಿಘಂಟಿನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿರುವ ಮೊದಲ ಉದಾಹರಣೆಯಿಂದ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ‘ಕುಹಕಿ’ ಎಂಬುದು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಇದು ‘ಕುಹಕ’ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತಪದಕ್ಕೆ ‘ಕಿ’ ಎಂಬ ಕನ್ನಡ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರಿ ಆಗಿದೆ ಎಂಬ ನಿಷ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ತಮ್ಮ ಕೃತಿಯನ್ನು ಸಂಕಲನಕಾರರು ಎಟಿಮಲಾಜಿಕಲ್ ನಿಘಂಟು ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ.

            ಈ ನಿಘಂಟನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಬಳಸಬಹುದು. ಅಂದರೆ ಪದಗಳ ಅರ್ಥ ನೋಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಅಥವ  ಪದದ ಅಂಗಪದಗಳನ್ನು ಅಥವ ಪದ-ಪ್ರತ್ಯಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು. ವಿದ್ವತ್ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿಯೂ ಬಳಸಬಹುದು: ಹಿಂದಿನ ನಿಘಂಟುಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದಿರದೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಪದಗಳಾವುವು, ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಇತರ ಭಾಷೆಗಳಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಪದಗಳಾವುವು, ಕನ್ನಡದ್ದೇ ಪದಗಳಾವುವು ಪದಗಳ ಸ್ಥೂಲ ಚರಿತ್ರೆ ಏನು – ಇಂತಹ ವಿವರಗಳೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪಂಡಿತರಿಗೂ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಬಲ್ಲ ಪಾಮರರಿಗೂ ಉಪಯುಕ್ತವಾದ ನಿಘಂಟಿದು.